دانشگاه صنعت نفت با 79 سال سابقه درخشان علمي، پس از دانشگاه تهران، قديمي‌ترين موسسه آموزش عالي كشور مي‌باشد. اين دانشگاه متولي اصلي تربيت نيروي انساني در زمينه صنايع نفت و گاز بوده و با تربيت نيروي انساني متخصص در مقاطع مختلف تحصيلي، نقش كليدي در حركت چرخ عظيم صنعت نفت و خودكفايي آن داشته است. دانشگاه صنعت نفت با در اختيار داشتن كادر علمي توانا و ارتباط نظام‌مند خود با صنعت نفت كشور، همكاري با مراكز علمي و دانشگاه‌هاي معتبر داخلي و خارجي را در دستور كار خود قرار داده و انجام پروژه‌ها و طرح‌هاي تحقيقاتي و پژوهشي را به سمت كاربردي نمودن آنها هدايت نموده است. اين دانشگاه، با شركت‌هاي مختلف و معتبر صنعت نفت كشور در ارتباط بوده و پروژه‌هاي تحقيقاتي بسياري را در زمينه‌هاي مختلف به انجام رسانده و يا در حال انجام دارد. حضور دانش‌آموختگان پرورش‌يافته اين دانشگاه در دانشگاه‌هاي معتبر كشور و دنيا و همچنين شركت‌هاي معتبر نفتي مويد سابقه‌ي درخشان و تاريخي اين دانشگاه مي‌باشد.
دانشگاه صنعت نفت که تحت پوشش شرکت ملی نفت ایران است، در سال 1318 و با عنوان مدرسه عالي فنی آبادان تاسیس شد. اين موسسه آموزش عالي در حد فاصل سال‌هاي 1318 الي 1337 تحت عنوان آموزشگاه فني صنعت نفت فعاليت داشته و از سال 1337 به عنوان دانشكده‌ي نفت آبادان به فعاليت خود ادامه داده است. در سال 1368 با توجه به حجم گسترده فعاليت‌هاي آموزشي و سابقه‌ي موفق آن و همچنين افزايش مطالبات ملي و فوري به منظور تامين نيروهاي انساني متخصص، بر اساس مصوب شوراي گسترش وزارت علوم، تحقيقات و فناوري به دانشگاه صنعت نفت تبديل و فعاليت تمامي واحدهاي آموزشي وزارت نفت (متشكل از دانشكده‌ي نفت آبادان، دانشكده‌ي نفت اهواز، دانشكده‌ي حسابداري تهران، پرستاري و آموزشكده‌هاي فني اصفهان، اهواز، محمودآباد، ملاير و علوم دريايي) در اين دانشگاه متمركز گرديد.
روند پذيرش دانشجو در رشته‌هاي مختلف تحصيلي در مقطع كارشناسي تا سال 1358 در آبادان ادامه داشته و پس از آن به دليل تعطيلي دانشگاه‌ها (انقلاب فرهنگي) و همچنين شروع جنگ تحميلي، پذيرش دانشجو در اين دانشكده متوقف گرديد. با بازگشايي دانشگاه‌ها، اين دانشكده فعاليت مجدد خود را در خارج از آبادان (شهرستان گچساران) آغاز و پس از خارج شدن شهر اهواز از تيررس حملات توپ و خمپاره دشمن بعثي، به اهواز منتقل و در اين شهر ادامه حيات داد و اقدام به پذيرش دانشجو نمود.
پس از پايان جنگ تحميلي و شروع بازسازي آبادان، در سال 1370 دانشكده‌ي نفت آبادان مجدداً فعاليت خود را تحت عنوان دانشكده نفت آبادان شروع و به عنوان يك دانشكده زير مجموعه دانشگاه صنعت نفت، در چند رشته تحصيلي اقدام به جذب دانشجو نمود.
اين دانشگاه در حال حاضر داراي چهار دانشكده در شهرهاي آبادان، اهواز، تهران و محمودآباد و چهار مركز تحقيقاتي در اين شهرها مي‌باشد. دفتر مركزي اين دانشگاه تا مهر ماه سال 1385 در تهران مستقر بوده و پس از آن، بنا به سياست تمركز زدايي دولت، به آبادان منتقل شد.
اين دانشگاه به‌منظور دستيابي به نوآوری‌هاي موردنياز در زمينه علوم مهندسي مرتبط با صنايع نفت و گاز و همچنين تربيت نيروي متخصص ضروري اين صنايع، فعاليت‌هاي خود را گسترش داد. براي رسيدن به این اهداف، اقدامات متعددی در اين دانشگاه صورت گرفته كه مهمترين آنها عبارتند از:
· تعريف، ایجاد و اجراي طیف گسترده‌ای از برنامه‌های آموزشی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری در زمينه مهندسي نفت
· تعريف، ایجاد و اجراي برنامه‌ی آموزشی در مقطع کارشناسی‌ارشد در خصوص فرآورش گاز و سیستم‌های انتقال گاز
· تعريف، ایجاد و اجراي برنامه‌های آموزشی در مقطع کارشناسی‌ارشد با موضوع اتوماسيون و ابزار دقیق در صنايع نفت
· تعريف، ایجاد و اجراي برنامه‌های آموزشی در مقطع کارشناسی‌ارشد در رابطه با اقتصاد نفت و گاز، مدیریت مخازن هیدروکربوري و قانون نفت و گاز
· ایجاد سیستم کیفی ISO براي فعاليت‌هاي آموزشي در حال اجرا
· ارائه و بهر‌ه‌برداری از شبیه‌ساز پیشرفته‌ی کشتی
· تعريف، ایجاد و اجراي برنامه‌های آموزشی در مقطع کارشناسی‌ارشد در رابطه با مهندسی سازه‌هایی دریایی
· تعريف، ایجاد و اجراي برنامه‌های آموزشی در مقطع کارشناسی‌ارشد در رابطه با مهندسی سیستم‌های انرژی
· تاسيس آزمايشگاه‌ها و تامين تجهیزات مورد نياز آزمایشگاه‌های مدرن
· راه‌اندازي کلاس‌های آموزش الکترونیکی (آموزش از راه دور)
دانشگاه صنعت نفت همواره سعي نموده است در واحدهاي آموزشي زير مجموعه خود، در زمینه‌ی علوم مورد نياز صنايع نفت و گاز، به برنامه‌های آموزشی در سطح استانداردهاي جهانی عمل نمايد.
توسعه كمي و كيفي دانشگاه صنعت نفت به دليل گستردگي و پيشرفت علوم در زمينه صنايع بالادستي نفت و نياز صنعت نفت در دستيابي به آخرين يافته‌هاي علمي و فني در اين زمينه، مورد تاكيد مسئولين وزارت نفت مي‌باشد. تجربه موفق تربيت نيروي انساني متخصص، ممتاز و متعهد در دانشگاه صنعت نفت كه با حمايت وزارت نفت انجام مي‌شود، مويد اين نكته مي‌باشد كه "سرمايه‌گذاري صنعت نفت در اين دانشگاه، يك هزينه نيست بلكه يك سرمايه‌گذاري هدفمند و بلندمدت" مي‌باشد. توسعه ارتباطات علمي با دانشگاه‌ها و مراكز بين‌المللي فعال در زمينه نفت و گاز، تجهيز و راه‌اندازي آزمايشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي، ارتقاء كيفيت و تبديل شدن به دانشگاه پيشتاز در منطقه به منظور تربيت نيروهاي متخصص، خلاق و متعهد مورد نياز صنعت عظيم و استراتژيك نفت، از اهداف اصلي اين دانشگاه مي‌باشد.
با توجه به اولويت‌هاي صنعت نفت كشور، دانشگاه صنعت نفت هر ساله در رشته‌هاي مختلف و مرتبط با اين صنعت، از بين دانش‌آموزان ممتاز و از طريق آزمون سراسري اقدام به پذيرش دانشجو مي‌نمايد. با توجه به اينكه اغلب كتب و مجلات علمي در زمينه مهندسي نفت، به زبان انگليسي مي‌باشند لذا جهت درك بهتر اين مطالب، علاوه بر ساعات پيش‌بيني شده در سر فصل دروس زبان انگليسي مصوب شوراي عالي برنامه‌ريزي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، از دانشجويان اين دانشگاه در بدو ورود امتحان تعيين سطح زبان انگليسي بعمل آمده و بر اساس نتايج آن، دانشجويان به مدت يك ترم تحصيلي در كلاس‌هاي فشرده زبان انگليسي شركت مي‌نمايند. امكانات آزمايشگاهي و تحقيقاتي اين دانشگاه در سطح كشور كم‌نظير مي‌باشد. دانشجويان شاغل به تحصيل در اين دانشگاه، از امتيازات ويژه‌اي نظير كمك هزينه تحصيلي، سه وعده غذا در تمام ايام هفته، خوابگاه، تسهيلات بيمه خدمات درماني، كتاب، لوازم‌التحرير و ... برخوردار مي‌باشند.
